Ciąża i poród po cesarskim cięciu
Postęp współczesnej medycyny spowodował rosnący odsetek ciąż rozwiązywanych przy pomocy cięć cesarskich.
Lekarze położnicy napotykają w związku z tym wyzwania dotyczące prowadzenia kolejnych ciąż, jak też powikłania przebiegu porodu u ciężarnych po uprzednich cięciach cesarskich.
Marta Zastawny: Wyzwania te wynikają przede wszystkim z tego, że po zabiegu cięcia cesarskiego na mięśniu macicy powstaje blizna, której wygojenie się wymaga czasu. Następnie konieczna jest odpowiednia obserwacja i ocena takiej blizny podczas kolejnych ciąż i porodów.
Jakie jest niebezpieczeństwo i objawy niepokojące?
Główne zagrożenie dla ciężarnej i dziecka wynika z osłabienia ściany mięśnia macicy po poprzednim cięciu cesarskim, w szczególności kiedy odstęp pomiędzy cięciem cesarskim a kolejną ciążą jest zbyt krótki dla wygojenia się rany pooperacyjnej. W sytuacji kiedy wytrzymałość macicy w miejscu blizny pooperacyjnej jest niewystarczająca, to w trakcie wzrostu macicy w ciąży lub w czasie czynności skurczowej podczas porodu może dojść do jej rozwarstwienia albo nawet pęknięcia co może prowadzić do wielu groźnych powikłań.
W większości przypadków objawy niepokojące są nieswoiste, dlatego w każdym przypadku, kiedy ciężarna po uprzednim cięciu cesarskim zgłasza ból okolicy podbrzusza, złe samopoczucie, słabsze odczuwanie ruchów dziecka, krwawienie i inne niecharakterystyczne, niepokojące ją objawy bardzo ważne jest jak najrychlejsze wdrożenie dalszej diagnostyki.
Jakie badania powinny być wykonane w ciąży po przebytym cięciu cesarskim?
W tracie ciąży poza rutynowym badaniem położniczym, u ciężarnej po uprzednim cięciu cesarskim należy wykonać ultrasonograficzną ocenę morfologii i grubości blizny macicy. Badania takie wykonuje się jeszcze przed okresem planowanego zajścia w ciążę, a potem również w 6 tygodniu ciąży, w trzecim trymestrze ciąży oraz w okresie okołoporodowym. Ważna jest również ocena parametrów dobrostanu płodu, czyli wykonywanie badań określających dobre samopoczucie rozwijającego się w łonie mamy dziecka. Są to badania Ulatrasonograficzne a później, w III trymestrze ciąży, systematyczne wykonywanie badań Kardiotokograficznych (KTG).
Poród siłami natury czy kolejne cięcie cesarskie?
Kobieta ciężarna po przebytym cięciu cesarskim ma możliwość zadecydowania o sposobie rozwiązania ciąży. Jeśli w trakcie badań wykonywanych w ciąży nie stwierdzano niepokojących objawów, wówczas może podjąć decyzję o próbie porodu siłami natury. Warunkiem porodu siłami natury jest brak przeciwwskazań medycznych oraz pełna akceptacja i zgoda rodzącej. Poród taki jest ze szczególną uwagą monitorowany i w razie wystąpienia jakichkolwiek symptomów zagrożenia lub wystąpienia nieprawidłowości lekarz podejmuje decyzję o szybkiej interwencji , czyli natychmiastowym wykonaniu cięcia cesarskiego. Ciężarna po cięciu cesarskim lub nawet rodząca w czasie porodu ( mająca początkowo chęć na poród siłami natury ) może od razu podjąć decyzję o ponownym ukończeniu ciąży drogą cięcia cesarskiego, mając na uwadze obawy, stress lub inne niedogodności wynikające z zaistniałej sytuacji.
W przypadku decyzji o ponownym cięciu cesarskim trzeba jednak pamiętać o ryzyku oraz możliwych powikłaniach wynikających z kolejnego zabiegu operacyjnego takimi jak np.: krwotok śród i pooperacyjny, uszkodzenie narządów jamy brzusznej, powikłania zakrzepowo – zatorowe oraz zakażenia. Należy też podkreślić, że ilość powikłań wzrasta wraz z powtarzaniem się zabiegu cięcia cesarskiego.
Ciąża po przebytym cięciu cesarskim wymaga zwiększonego nadzoru i powinna być prowadzona przez doświadczonego położnika dysponującego wysokiej klasy aparaturą USG i KTG. Decyzja o sposobie porodu często jest złożona i wymaga współpracy zarówno położnika, rodzącej i zespołu sali porodowej. Należy pamiętać, że poród siłami natury po uprzednim cięciu cesarskim nie jest niemożliwy i wymaga tylko nadzoru, czasem jednak mimo chęci ciężarnej do odbycia porodu siłami natury należy bezwzględnie podjąć decyzję o kolejnej operacji.